روغن هیدرولیک یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم فرمان خودرو است. این روغن کمک می‌کند فرمان به نرمی بچرخد و نیروی واردشده به راحتی به چرخ‌ها منتقل شود. اگر این روغن کثیف یا بی‌کیفیت شود، عملکرد فرمان دچار اختلال می‌شود و قطعات داخلی آسیب می‌بینند. رعایت زمان تعویض روغن هیدرولیک باعث می‌شود هم سیستم فرمان بهتر کار کند و هم عمر قطعات افزایش یابد.
بهترین زمان تعویض روغن هیدرولیک
در بیشتر خودروها، روغن هیدرولیک پس از طی یک مسافت مشخص نیاز به تعویض دارد. به طور معمول توصیه می‌شود زمان تعویض روغن هیدرولیک بین ۴۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر باشد. البته این عدد برای همه خودروها یکسان نیست و ممکن است بر اساس شرایط استفاده، نوع سیستم فرمان و کیفیت روغن تغییر کند. برای مثال اگر خودرو بیشتر در مسیرهای پر گرد و خاک، ترافیک‌های سنگین یا جاده‌های ناهموار استفاده می‌شود، بهتر است روغن هیدرولیک زودتر و در حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر تعویض گردد.
اما در شرایط رانندگی سبک و استفاده از روغن باکیفیت، می‌توان تا حدود ۶۰ هزار کیلومتر نیز از آن استفاده کرد. رعایت این بازه زمانی کمک می‌کند سیستم فرمان همیشه روان و سالم کار کند و از آسیب دیدن قطعاتی مانند پمپ هیدرولیک جلوگیری شود.
عمر مفید روغن هیدرولیک فرمان چقدر است؟
علاوه بر مسافت طی‌شده، زمان نیز بر عملکرد روغن هیدرولیک تأثیر دارد. حتی اگر خودرو زیاد استفاده نشود، ترکیبات روغن با گذشت زمان خاصیت خود را از دست می‌دهند. عمر مفید روغن هیدرولیک معمولاً بین دو تا سه سال است. پس از این مدت، بهتر است روغن تعویض شود تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری گردد. در صورتی که خودرو در شرایط سخت کار کند یا دمای محیط بالا باشد، این مدت ممکن است کوتاه‌تر شود.
تعویض نکردن به موقع روغن باعث می‌شود آلودگی در آن جمع شود و عملکرد فرمان تحت تأثیر قرار بگیرد. این مسئله می‌تواند به قطعات حساسی مانند پمپ هیدرولیک پیستونی آسیب وارد کند. بنابراین، بررسی دوره‌ای و تعویض به موقع، راه ساده‌ای برای پیشگیری از خرابی‌های پرهزینه است.
جدول کیلومتر تعویض روغن هیدرولیک خودروهای مختلف
| نام خودرو | کیلومتر پیشنهادی برای تعویض روغن هیدرولیک |
| پراید | ۵۰ هزار کیلومتر |
| تیبا | ۶۰ هزار کیلومتر |
| ساینا / کوییک | ۶۰ هزار کیلومتر |
| پژو ۲۰۶ / ۲۰۷ | ۶۵ هزار کیلومتر |
| سمند | ۶۰ هزار کیلومتر |
| دنا | ۶۰ هزار کیلومتر |
| تندر ۹۰ (ال ۹۰) | ۶۰ هزار کیلومتر |
| پژو پارس / ۴۰۵ | ۶۰ هزار کیلومتر |
| تاکسی‌ها (پراید، پژو، سمند) | ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر |
| جک / چری / ام‌وی‌ام | ۴۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر |
| خودروهای آفرود (پاترول، لندکروزر، پاجرو و…) | ۲۵ تا ۳۵ هزار کیلومتر |
| کامیون / اتوبوس (سنگین) | ۲۰ تا ۳۰ هزار کیلومتر |
عوامل موثر در مدت زمان تعویض روغن هیدرولیک
چند عامل باعث می‌شوند زمان تعویض روغن هیدرولیک برای هر خودرو متفاوت باشد. توجه به این عوامل کمک می‌کند زمان مناسب برای تعویض مشخص شود و از خرابی قطعات جلوگیری گردد:
- شرایط رانندگی: رانندگی در مسیرهای شلوغ، ناهموار یا خاکی باعث می‌شود روغن زودتر آلوده شود.
- نوع خودرو و سیستم هیدرولیک: خودروهای سنگین یا دارای سیستم پیشرفته‌تر معمولاً به تعویض زودتر نیاز دارند.
- کیفیت روغن: روغن‌های استاندارد و باکیفیت عمر بیشتری دارند و در نتیجه فاصله بین تعویض‌ها بیشتر می‌شود.
- وضعیت کلی سیستم: نشتی، خرابی فیلتر یا گرفتگی در سیستم می‌تواند روغن را سریع‌تر آلوده کند.
با در نظر گرفتن این عوامل می‌توان به درستی تصمیم گرفت چه زمانی بهترین زمان تعویض روغن هیدرولیک است تا از هزینه‌های اضافی جلوگیری شود.
علائم زمان تعویض روغن هیدرولیک فرمان
یکی از راه‌های ساده برای تشخیص زمان مناسب تعویض، توجه به نشانه‌های تغییر در عملکرد فرمان است. این نشانه‌ها به شما کمک می‌کنند پیش از آسیب جدی، روغن را تعویض کنید:
- تغییر رنگ روغن: روغن هیدرولیک سالم رنگی روشن دارد. وقتی تیره و کدر شود، نشانه آلودگی و کهنه شدن است.
- سفت شدن فرمان: اگر چرخاندن فرمان سخت شده یا حرکت آن روان نیست، ممکن است روغن آلوده شده باشد.
- صدای غیرعادی از سیستم: وقتی هوا یا آلودگی در سیستم جمع شود، پمپ صداهایی مثل زوزه تولید می‌کند.
- لرزش فرمان: در بعضی موارد فرمان هنگام چرخش لرزش دارد که می‌تواند نشانه‌ی زمان تعویض روغن هیدرولیک باشد.
با توجه به این علائم می‌توان به موقع اقدام کرد و از آسیب‌های سنگین جلوگیری نمود.
عواقب عدم تعویض به‌موقع روغن هیدرولیک فرمان
بی‌توجهی به زمان تعویض روغن هیدرولیک باعث می‌شود سیستم فرمان به مرور آسیب ببیند. وقتی روغن آلوده باشد، قطعات داخلی در تماس با ذرات ریز ساییده می‌شوند و از بین می‌روند. این اتفاق مخصوصاً برای پمپ هیدرولیک خطرناک است چون این قطعه فشار زیادی را تحمل می‌کند و حساسیت بالایی دارد.
همچنین فرمان خودرو سفت می‌شود و کنترل آن سخت‌تر خواهد بود. این موضوع نه تنها باعث افزایش هزینه‌های تعمیر می‌شود بلکه ایمنی رانندگی را نیز کاهش می‌دهد. در بعضی موارد خرابی سیستم هیدرولیک باعث از کار افتادن کامل فرمان می‌شود و خودرو قابل استفاده نیست.
دوره بازدید روغن هیدرولیک فرمان
برای اینکه همیشه از سلامت سیستم فرمان مطمئن باشید، فقط تعویض به موقع کافی نیست. باید در بازه‌های زمانی مشخص روغن را بازدید و بررسی کرد. معمولاً توصیه می‌شود هر ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلومتر سطح و وضعیت روغن کنترل شود. در این بازدید باید به موارد زیر دقت شود:
- سطح روغن: اگر پایین آمده باشد، احتمال نشتی وجود دارد.
- رنگ و شفافیت روغن: تیره بودن نشانه زمان تعویض روغن هیدرولیک است.
- بو یا آلودگی: اگر بوی سوختگی از روغن به مشام برسد، باید بلافاصله تعویض شود.
این بررسی‌های دوره‌ای باعث می‌شود زمان تعویض روغن هیدرولیک به درستی انجام شود و از هزینه‌های سنگین جلوگیری گردد.
سخن آخر
رعایت زمان تعویض روغن هیدرولیک باعث می‌شود فرمان نرم‌تر کار کند، عمر قطعات افزایش پیدا کند و از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری شود. روغن هیدرولیک ساده به نظر می‌رسد اما نقش مهمی در ایمنی و راحتی رانندگی دارد. بررسی منظم سطح و کیفیت روغن، به‌موقع تعویض کردن و استفاده از روغن باکیفیت بهترین راه برای نگهداری از سیستم هیدرولیک است. برای تأمین قطعات مطمئن و مناسب سیستم هیدرولیک، شرکت سپهر آسیا انتخاب خوبی است. این شرکت تأمین‌کننده انواع تجهیزات و قطعات هیدرولیک از جمله پمپ‌ها و شیرآلات است. با استفاده از قطعات باکیفیت و سرویس منظم، می‌توان عملکرد سیستم فرمان را در بهترین حالت نگه داشت.
