اکومولاتور چیست ؟ اکومولاتور وسیله‌ای است که در سیستم‌های برودتی مایع (روغن) را از گاز جدا می‌کند. این وسیله در انتهای خط ساکشن (قبل از کمپرسور) قرار می‌گیرد و مایع و گاز را به سمت ساکشن کمپرسور هدایت می‌کند و از ورود مایع که به سمت کمپرسور در حال حرکت است جلوگیری می‌نماید.
به زبان ساده‌تر اکومولاتور دستگاه هیدرولیکی ساده‌ای است که انرژی را به‌صورت فشار سیال انباشته می‌کند و از این فشار ذخیره‌شده در صنایع و سیستم‌های گوناگون استفاده می‌شود.
به‌عنوان‌مثال در بالابرها یا جرثقیل‌های هیدرولیک هنگام حرکت کابین آسانسور یا جرثقیل به سمت بالا به انرژی زیادی نیاز است. این انرژی را به‌وسیله‌ی اکومولاتور تأمین می‌کنند.
اکومولاتور چیست و چه کارایی دارد؟
اکومولاتور کاربردهای بسیار زیادی دارد و در بخش‌های مختلف صنایع گوناگون از آن استفاده می‌شود. به‌طورکلی اکومولاتور در سیستم‌های مختلف از ورود مایع به داخل کمپرسور جلوگیری می‌کند؛ مثلاً در مکانیزم یخچال‌های صنعتی و سردخانه‌های صنعتی برای پیشگیری از ورود مایع به کمپرسور و جلوگیری از صدمات زیاد به سیستم، این وسیله کاربردی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
اکومولاتور با نام‌های دیگری همچون باتری هیدرولیک، مخزن جمع کننده، مخزن ازت و یا انباره نیز شناخته می‌شود و در صنایع گوناگون به‌عنوان وسیله‌ای برای ذخیره‌سازی سیال تحت‌فشار به کار می‌رود.
انواع اکومولاتور
۱- اکومولاتور هیدرولیک چیست؟
اکومولاتورهای هیدرولیک در سیستم‌های مختلف برای ذخیره انرژی به کار می‌روند. این وسیله عملکردی مشابه عملکرد باطری‌های قابل شارژ در دستگاه‌های الکتریکی دارد. وظیفه اصلی اکومولاتور هیدرولیک در سیستم، تأمین جریان روغن موردنیاز با فشار مشخص است.
از پرکاربردترین نوع اکومولاتور هیدرولیک می‌توان به اکومولاتورهای هیدرولیک صنعتی، اکومولاتورهای هیدروپنوماتیک و انواع اکومولاتورهای گازی اشاره کرد. گازی که در اکومولاتورهای هیدرولیک مورداستفاده قرار می‌گیرد یک گاز خنثی می‌باشد و عملکرد آن بر اساس قانون بویل ماروت است؛ یعنی در دمای ثابت و مشخص، فشار گاز داخل اکومولاتور با نسبت عکس حجم تغییر می‌کند.
در اکومولاتورهای گازی دو محفظه جداگانه برای گاز و روغن وجود دارد که توسط یک واسطه از هم جدا می‌شوند. واسطه تعبیه‌شده در این نوع اکومولاتور معمولاً از جنس کیسه لاستیکی، پیستون فلزی و دیافراگم لاستیکی است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
۲- اکومولاتور پیستونی
اکومولاتورهای پیستونی از اجزای مختلفی مانند سیلندر، پیستون شناور و رینگ آب‌بند تشکیل‌شده‌اند. پیستون تعبیه‌شده در این نوع اکومولاتور به‌عنوان واسطه‌ای بین گاز و روغن عمل می‌کند. یکی از عیب‌های بزرگ اکومولاتورهای پیستونی هزینه بالای ساخت و محدودیت اندازه و ابعاد آن می باشد. این وسیله به دلیلی امکان نشت در قسمت آب‌بند نیاز به بررسی و شارژ دوره‌ای دارد.
۳- اکومولاتور دیافراگمی
همان‌طور که گفتیم در اکومولاتورهای دیافراگمی محفظه روغن و گاز به‌وسیله یک دیافراگم لاستیکی از یکدیگر جدا می‌شوند. با افزایش فشار روغن و ورود آن به اکومولاتور این دیافراگم لاستیکی تغییر شکل داده و بالا می‌رود. افزایش فشار روغن باعث بیشتر شدن فشار گاز و کاهش حجم آن می‌شود و انرژی هیدرولیکی در اکومولاتور ذخیره می‌گردد. اکومولاتورهای دیافراگمی به دلیل پایین بودن وزن نسبت به حجم آن در ساخت وسایل پرنده مانند هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۴- اکومولاتور کیسه‌ای
اکومولاتورهای کیسه‌ای به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که محفظه روغن و گاز در آن‌ها به‌واسطه یک کیسه پلاستیکی از هم جدا می‌شوند. وقتی کیسه منبسط می‌شود مجرای ورودی روغن توسط یک سوپاپ فنردار بسته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این نوع اکومولاتور آب‌بندی کامل بین محفظه‌ی گاز و روغن است. از این اکومولاتور بیشتر برای میرا نمودن نوسانات در سیستم و ایجاد ضربات شوک و ناگهانی استفاده می‌گردد.
وظایف اکومولاتور چیست ؟
به‌طورکلی اکومولاتورها ۴ وظیفه اصلی دارند که شامل موارد زیر است:
- ذخیره انرژی
- جذب ضربات شوک و ناگهانی
- ساخت فشار تدریجی
- ایجاد فشارثابت
اکومولاتورها معمولاً از جنس کربن استیل، استینلس استیل و یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و کاربردهای مختلفی دارند. این وسیله در بخش‌های مختلف صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرد و یکی از مهم‌ترین تجهیزات در صنایع و سیستم‌های مختلف است.
برخی از فواید استفاده از اکومولاتور چیست ؟
- تولید گرمای کمتر
- استفاده از پمپ‌های کوچک‌تر
- در دسترس بودن سریع انرژی موردنیاز
- نیاز به قدرت کمتر برای کارکرد سیستم
